Stabiel… tot het niet meer werkt: de risico’s van marktneutrale strategieën

Marktneutrale strategieën klinken stabiel, maar wat zijn de risico’s?

Inleiding

Marktneutraal beleggen lijkt een slimme manier om rust te brengen in je portefeuille: je bent minder afhankelijk van algemene beursbewegingen, maar richt je op het relatieve verschil tussen effecten. In theorie kun je rendement behalen in stijgende, dalende én vlakke markten.

Wil je eerst precies weten hoe zo’n strategie werkt?
Lees dan: Rust in onrustige markten: marktneutrale strategieën uitgelegd

Maar hoe stabiel is marktneutraal beleggen écht? En welke risico’s moet je als investeerder begrijpen voordat je instapt? In dit artikel belichten we de kwetsbaarheid – van marktneutrale strategieën.

Belangrijkste risico’s van marktneutrale strategieën

Hoewel de strategie ontworpen is om stabiliteit te brengen, zijn er risico’s die je als particuliere belegger goed moet begrijpen:

1. Verlies van diversificatie: als correlaties plots samenvallen

Marktneutrale strategieën gaan uit van het idee dat long- en shortposities elkaar grotendeels opvangen. Maar in stressvolle marktomstandigheden – zoals tijdens een marktcrash of liquiditeitsschok – kunnen sectoren en aandelen zich ineens hetzelfde gaan gedragen.

Gevolg: zowel long- als shortposities bewegen tegelijk in dezelfde richting (vaak neerwaarts), waardoor het beschermende effect van de strategie wegvalt.

2. Short squeeze en liquiditeitsdruk

Shortposities brengen specifieke risico’s met zich mee. Als een shortpositie tegen je beweegt, kunnen verliezen onbeperkt oplopen. Bij een short squeeze kan een fonds gedwongen worden posities te sluiten tegen forse verliezen.

Voorbeeld: een fonds is short op een cyclisch aandeel met matige cijfers. Een onverwachte overname of retail-speculatie zorgt voor een koerssprong van 40%. Het fonds moet zijn shortpositie sluiten tegen verlies.

3. Tail risk en niet-lineaire verliezen

Marktneutrale strategieën hebben doorgaans een lage volatiliteit, maar kunnen gevoelig zijn voor zeldzame, extreme marktgebeurtenissen (tail events). Juist omdat rendementen normaal stabiel zijn, kunnen uitschieters extra hard aankomen.

Voorbeeld: een fonds draait al jaren solide maandresultaten van 0,5%, maar verliest plots 10% in een week bij onverwachte geopolitieke spanningen.

4. Model-, selectie- en timingrisico

Veel marktneutrale fondsen gebruiken systematische of kwantitatieve modellen. Deze zijn gebaseerd op historische relaties die in de toekomst kunnen vervagen of omkeren.

Aandachtspunt: is het model adaptief, transparant en realistisch? Of is het te sterk afgestemd op het verleden (overfitting)?

5. Lagere liquiditeit en verhandelingsfrequentie

Veel marktneutrale fondsen zijn slechts maandelijks of per kwartaal verhandelbaar. In onrustige markten kan dit een probleem zijn.

Gevolg: je kunt je positie niet direct verkopen, en het fonds kan gedwongen zijn posities onder ongunstige voorwaarden af te bouwen.

6. Kosten en structurele frictie

Marktneutrale strategieën vergen intensief beheer, frequente herweging en infrastructuur voor shorting. Daardoor zijn de kosten meestal hoger:

• Beheerkosten
  
• Performance fees
  
• Transactiekosten
  
• Borrow fees voor shortposities
  

Gevolg: je hebt een hoger brutoresultaat nodig om na kosten positief uit te komen.

Zie ook: De kosten uitgelegd: welke kosten komen kijken bij slimme beleggingsfondsen?

7. Hefboom en derivatenrisico’s

Om met kleine koersbewegingen rendement te maken, gebruiken veel fondsen derivaten zoals futures, swaps of CFD’s. Ook wordt vaak met hefboom gewerkt.

Gevolg: bij snelle marktbewegingen wordt het risico uitvergroot. Posities die bedoeld waren als ‘neutraal’ kunnen dan grote verliezen opleveren. Zeker bij fouten in het risicobeheer kan dit snel escaleren.

Hoe FundReport inzicht geeft in risico’s

Bij elk fonds op FundReport zie je:

• Geverifieerde nettoresultaten
  
• Inzicht in correlatie, volatiliteit en drawdown
  
• Begrijpelijke strategieomschrijving
  
• Verhandelbaarheid en voorwaarden
  
  

Lees ook: Checklist bij fondsanalyse: 20 punten die het verschil maken