Beleggen zonder afhankelijk te zijn van de richting van de beurs.

Slimme fondsen die hun eigen koers varen kunnen beter gespreide of minder marktgevoelige resultaten bieden, ook als beurzen stilstaan of dalen.

Niet alles hoeft mee met de markt

Veel beleggingen zijn sterk afhankelijk van de beursrichting. Gaat het goed met de aandelenmarkten, dan stijgt je portefeuille, maar als de stemming omslaat, zakt alles mee. Die afhankelijkheid is voor veel beleggers een bron van frustratie, zeker als de spreiding in je portefeuille alsnog weinig bescherming blijkt te bieden.

Slimme fondsen kunnen hier verandering in brengen. Ze zijn ontworpen om rendement te genereren, ook als markten dalen of zijwaarts bewegen. Niet door uitsluitend beursvoorspellingen, maar door strategieën die hun eigen koers varen, gericht op relatieve kansen of bredere economische bewegingen.

Wat bedoelen we met "beleggen zonder beursafhankelijkheid"?

Fondsen die onafhankelijk zijn van de marktrichting streven naar:

• Rendement dat niet samenvalt met brede aandelenindices of obligaties
  
• Een strategie die kansen benut los van beurssentiment
  
• Minder marktafhankelijke schommelingen, met potentieel stabielere resultaten op langere termijn, afhankelijk van strategie en uitvoering
  

Strategieën die losstaan van de beurs

Op FundReport zie je verschillende typen slimme fondsen die expliciet zijn ontworpen om onafhankelijk te bewegen:

Marktneutrale strategieën

Deze fondsen combineren long- en shortposities zó dat de blootstelling aan de markt als geheel vrijwel nul is. Ze proberen dus geen winst te maken omdat de markt stijgt, maar omdat ze slim gebruikmaken van verschillen tussen aandelen of andere financiële instrumenten. Een marktneutraal fonds kan op verschillende manieren winst maken.

1. Door betere aandelen te kopen en zwakkere te verkopen

Voorbeeld: Pepsi vs. Coca-Cola
Stel dat je denkt dat Pepsi het de komende maanden beter zal doen dan Coca-Cola, bijvoorbeeld door betere winstcijfers of innovatie. Een marktneutraal fonds kan dan:

• Pepsi kopen (long)
• Coca-Cola verkopen (short)

Wat er daarna met de hele markt gebeurt, maakt minder uit. Het gaat erom of Pepsi beter presteert dan Coca-Cola:

Zolang de 'long' minder ver daalt of meer stijgt dan de 'short', is het resultaat positief, ook als de hele markt daalt.

Kort gezegd: je maakt winst omdat je goed zit met het verschil tussen twee aandelen, niet omdat je gokt op de richting van de markt. Het marktrisico is daardoor beperkt, maar dat betekent niet dat er geen risico’s zijn. 

2. Door gebruik te maken van arbitrage tussen future contracten:

Voorbeeld: prijsverschil tussen twee futures op dezelfde grondstof
Stel: een fonds ziet dat goud-futures op beurs A (bijv. CME in Chicago) worden verhandeld tegen $1.975, terwijl dezelfde maand future op beurs B (bijv. LME in Londen, omgerekend) op $1.985 staat.

Het fonds verwacht dat dit verschil tijdelijk is, en dat de prijzen weer naar elkaar zullen toe bewegen (convergeren).

Wat doet het fonds?

• Shortpositie op de duurste future (LME: $1.985)
• Longpositie op de goedkoopste future (CME: $1.975)
  

Als de prijzen daarna naar elkaar toe bewegen, bijvoorbeeld beide naar $1.980, dan maakt het fonds winst:

De winst komt puur uit het prijsverschil tussen twee identieke producten, niet uit de richting van de goudprijs zelf. Ook als goud daalt naar $1.960 of stijgt naar $2.000, is de winst behaald zolang het prijsverschil verdwijnt.

Let op: als het prijsverschil zich niet herstelt – of juist groter wordt – kan de strategie verlies opleveren. Arbitrage is niet risicoloos, zeker als er structurele factoren achter het verschil zitten. Het marktrisico is hier beperkt, maar dat betekent niet dat er geen risico’s zijn. 

3. Via statistische arbitrage tussen currencies

Voorbeeld: Statistische arbitrage tussen EUR/USD en GBP/USD
Een fonds analyseert dagelijks de historische koersrelatie tussen EUR/USD en GBP/USD. Deze twee valutaparen bewegen vaak gezamenlijk in dezelfde richting, omdat zowel de euro als het Britse pond tegenover de dollar worden uitgedrukt en beide onder invloed staan van Amerikaanse rente- en beleidsverwachtingen.

Op een dag constateert het fonds een afwijking:

• EUR/USD is gestegen met +1,2%
• GBP/USD is achtergebleven en slechts +0,3% gestegen
  

Volgens het model is dit verschil statistisch significant – historisch gezien zou het kleiner moeten zijn.

Wat doet het fonds?

• Koopt GBP/USD (long)
• Verkoopt EUR/USD (short)
  

Doel: zodra het verschil zich herstelt en de koersverhouding weer binnen de normale bandbreedte komt, wordt de positie gesloten.

Resultaatvoorbeelden:

Ook hier komt de winst uit relatieve beweging tussen twee sterk gecorreleerde valuta, niet uit het gokken op een stijgende of dalende dollar.

Waarom dit werkt (en waarom het riskant is)

• Deze strategie steunt op reversion to the mean: de aanname dat tijdelijke afwijkingen in correlatie zich corrigeren.
• Risico’s ontstaan als er fundamentele veranderingen zijn, zoals brexitnieuws, monetair beleid of geopolitiek, waardoor de correlatie langdurig verbreekt.
• Net als bij aandelenstatistiek vereist dit zeer nauwkeurige data-analyse, snelle uitvoering en strikt risicobeheer.

Long/short-aandelenstrategieën

Deze fondsen zetten in op aandelen waarvan ze denken dat ze gaan stijgen (long), en verkopen aandelen waarvan ze verwachten dat ze gaan dalen (short). Ze maken winst als hun 'goede' aandelen beter presteren dan de 'slechte'. Dat kan zijn omdat de goede stijgen, omdat de slechte harder dalen, of allebei. Het draait om het verschil in rendement tussen de gekozen long- en shortposities.

Voorbeeld: long in Nvidia, short in Zoom
Stel: een fonds verwacht dat Nvidia sterk blijft profiteren van de AI-trend, terwijl Zoom na de pandemie structureel aan kracht verliest. Het fonds:

• Koopt Nvidia (long)
• Verkoopt Zoom (short)
  

Als Nvidia met +12% stijgt en Zoom slechts +2% stijgt, is het resultaat alsnog +10% winst op de spreidpositie.

Belangrijk om te begrijpen:
Niet elk long/short-fonds is volledig marktneutraal. Er zijn meerdere redenen waarom deze fondsen alsnog meebewegen met de markt:

1. Netto long-positie
   Veel fondsen hebben bewust meer geld in longposities dan in shortposities, omdat ze verwachten dat de markt op lange termijn stijgt.
   
2. Geen directe verbanden tussen long en short
   Een fonds kan long zitten in Amerikaanse groeiaandelen en short in Europese bankaandelen. Deze zijn niet direct aan elkaar gekoppeld, het gaat om relatieve overtuiging, niet om gecorreleerde paren.
   
3. Ongelijke marktgevoeligheid (beta)
   Zelfs als de posities even groot zijn, kunnen de longposities sterker reageren op marktbewegingen dan de shortposities – waardoor het fonds alsnog kwetsbaar is voor schommelingen.
   
4. Stijlblootstelling
   Sommige fondsen zijn long in ‘kwaliteit’ of ‘groei’ en short in ‘waarde’ of ‘cyclical’ aandelen. Als die stijlverschuiving in de markt tegenzit, kan het resultaat tegenvallen.
   

Hoeveel winst er overblijft, hangt dus niet alleen af van de juiste selectie, maar ook van wanneer het fonds instapt, hoe groot de posities zijn, en welke kosten of risico’s ermee gemoeid zijn.

Zie: Inspelen op winnaars én verliezers: long/short strategieën uitgelegd 

Macro Strategieën

Beleggen op basis van economische trends zoals rente, inflatie of geopolitiek. Deze fondsen kunnen buiten de aandelenmarkt opereren, via valuta, obligaties, grondstoffen of derivaten – maar zijn vaak gebaseerd op structurele macrovisies. De mate van onafhankelijkheid hangt af van hoe breed en flexibel het fonds is ingericht.

Voorbeeld: inspelen op rentebeleid van de centrale banken
Stel: een macrofonds verwacht dat de Amerikaanse centrale bank (Federal Reserve) de rente binnenkort zal verlagen, terwijl de Europese Centrale Bank (ECB) de rente nog even hoog zal houden.

Wat doet het fonds?

• Koopt Amerikaanse staatsobligaties (long) – omdat een renteverlaging de koers van bestaande obligaties meestal doet stijgen
• Short EUR/USD – omdat een renteverlaging de dollar waarschijnlijk verzwakt ten opzichte van de euro
• Koopt goud (long) – als bescherming tegen dalende reële rente en mogelijke inflatieherprijzing
  

Deze posities zijn gebaseerd op één macrovisie: renteontwikkeling in de VS. Het fonds gebruikt meerdere markten – obligaties, valuta en grondstoffen – om hierop in te spelen.

Waarom is dit marktneutraal?
Dat is het niet per se. Maar het fonds is wél onafhankelijk van aandelenmarkten – en zoekt rendement uit macro-economische bewegingen, niet uit bedrijfsspecifieke winstcijfers of beursmomentum.

Zie: Macro-economisch beleggen uitgelegd: zo benutten slimme fondsen wereldwijde trends

Fondsen met meerdere portfoliomanagers of multi-strategiefondsen

Door verschillende managers binnen één fonds samen te brengen, ontstaat spreiding binnen het fonds zelf. Dit beperkt marktafhankelijkheid mits die managers niet allemaal gelijke posities of visies aanhouden.

Voorbeeld: drie managers met elk hun eigen strategie
Stel: één fonds werkt met drie portfoliomanagers, elk met een andere aanpak:

1. Manager A focust op Europese waarde-aandelen en zit long in ondergewaardeerde industriële bedrijven
   
2. Manager B voert een marktneutrale long/short-strategie in Amerikaanse technologieaandelen
   
3. Manager C belegt macro-thematisch in valuta en grondstoffen, los van aandelenmarkten

Iedere manager beheert zelfstandig een deel van het kapitaal, met eigen beslissingsvrijheid.

Waarom dit de marktafhankelijkheid kan beperken:

• Bij een dalende aandelenmarkt kan Manager B alsnog winst maken via long/short-posities
  
• Als de euro zwakker wordt, kan Manager C hiervan profiteren via valuta-exposure
  
• En zelfs als Manager A verlies lijdt, hoeven de andere strategieën daar niet onder te lijden
  

Het totale rendement van het fonds wordt bepaald door meerdere, onafhankelijk opererende bronnen, wat het effect van brede marktbewegingen kan dempen.

Let op: zo'n fonds is niet automatisch marktneutraal. Als de managers dezelfde richting kiezen of sterk gecorreleerde posities aanhouden, dan blijft het fonds alsnog gevoelig voor brede marktbewegingen. Spreiding werkt pas echt als ook de visies en posities écht verschillen.

Wat kan marktonafhankelijkheid opleveren?

• Minder afhankelijk van stemming of paniek op de beurs
  
• Rendement dat niet samenvalt met indexen zoals de AEX of S&P 500
  
• Potentieel beter gespreide of minder marktgevoelige resultaten – afhankelijk van strategie, discipline en marktomstandigheden

Zie ook: Verder dan aandelen en obligaties: fondsen met échte diversificatie

Inzicht via FundReport

Niet elk fonds dat “altijd rendement” belooft, doet dat ook. FundReport toont per fonds:

• De correlatie met brede aandelenmarkten
  
• De nettoresultaten, waar beschikbaar geverifieerd via onafhankelijke fondsadministrateurs
  
• De volatiliteit van het fonds
  
• De strategie en opbouw, helder uitgelegd
  

Zie: Waarom je nergens een goed overzicht vindt van slimme beleggingsfondsen – en hoe FundReport dat anders doet

Voor wie zijn marktonafhankelijke fondsen geschikt?

Deze fondsen zijn vooral interessant voor beleggers die:

• Meer willen dan spreiden
  
• Een potentieel stabiele portefeuille zoeken, ongeacht marktsentiment
  

Let op: de meeste fondsen hebben een minimale inleg vanaf €100.000 en zijn minder frequent verhandelbaar.